Gaudeamus
Het leven van Julius Röntgen (1855-1932)
Componist en musicus
Biografie van de Duits-Nederlandse componist, musicus, Amsterdams muziekpedagoog en bestuurder.
In Gaudeamus ontsluit Jurjen Vis het leven van Julius Röntgen (1855-1932). De Duitse Nederlander Röntgen stond met beide benen in de romantiek, maar heeft zich nooit afgesloten voor de moderne tijd. Eerst luisteren en leren kennen, daarna pas oordelen was zijn credo. Reeds als jongeman was hij bevriend met Clara Schumann, Johannes Brahms en Edvard Grieg. Röntgen was mede-oprichter van het Amsterdamsch Conservatorium (1884), de eerste Nederlandse muziekvakopleiding. Legendarisch was zijn samenwerking met de bas Johannes Messchaert; ook begeleidde hij de cellist Pablo Casals en de violist Carl Flesch. Met gebruik van onder meer dagboeken en honderden brieven schetst Jurjen Vis in chronologisch-thematische hoofdstukken Röntgens leerjaren, zijn vrienden en vrouwen, collega’s en leerlingen, successen en tegenslagen, zijn religie, levensovertuiging en loyaliteit aan zijn eerste vaderland Duitsland. Menig compositie uit Röntgens oeuvre (meer dan 650 werken!) kan worden verklaard uit zijn leven. Röntgen heeft de hoge verwachtingen die hij als kind had gewekt niet kunnen waarmaken. Hij was weliswaar uitzonderlijk begaafd, maar een epigoon (navolger), vooral van Brahms. Het was Grieg die hem de woorden aanreikte die bijdroegen tot een beter zelfinzicht en grotere zelfacceptatie: het gaat in de kunst niet om de zogenaamde nieuwheid of originaliteit, maar om eerlijke, oprechte emoties.
Recensie van Gerard Scheltens op www.opusklassiek.nl