In het spoor van Egbert

Aartsbisschop Egbert van Trier, de bibliotheek en geschiedschrijving in het klooster Egmond

Egmondse Sudiën III

In het spoor van Egbert beschrijft de invloed die de latere aartsbisschop van Trier had op het klooster Egmond en bevat bijdragen over de bibliotheek en de geschiedschrijving van het klooster. Zijn leven lang bleef Egbert zich volgens S. Flesch verbonden voelen met zijn 'Holländischen Heimat'. Hij stuurde het klooster Egmond, waar hij subdiaken was geweest, boeken, een gouden kruis, misgewaden en een goedgevulde reliekschrijn. Het belangrijkste geschenk was echter de opdracht tot het schrijven van de Vita van Sint Adalbert aan een monnik van het klooster Mettlach. J.P. Gumbert verlaat de traditionele voorstelling dat Egbert zijn leertijd in Egmond heeft doorgebracht. Volgens Gumbert blijkt uit de opdracht voor de Vita en Egberts schenkingen dat het klooster Egmond niet omstreeks 950 is gesticht, maar pas omstreeks 980. De oudst bekende geschiedschrijver van eigen bodem was de Egmondse monnik en grafelijke kapelaan Allinus (ca. 1150-na 1222), een telg uit het invloedrijke geslacht Van Haarlem. J.W.J. Burgers toont aan, dat hij werkzaam was in de grafelijke kanselarij in de jaren 1198-1203 en 1214-1222 en geeft een editie met vertaling van Allinus' beschrijving van de Loonse Oorlog (1203-1205), die het slot vormt van de Egmondse Annalen. In het spoor van Egbert bevat tevens een nieuwe editie met commentaar van de Egmondse boekenlijst, van de hand van J.P. Gumbert. De in de lijst genoemde werken en de nog bestaande manuscripten zijn volgens de huidige stand van wetenschap geïdentificeerd. Veel van deze werken waren bestemd voor het onderwijs in het klooster, dat door R.H.F. Hofman beschreven wordt. Alle vakken van het trivium en het quadrivium werden er op niveau gegeven. Tot slot bespreekt H.G.E. Rose een handschrift van de brieven van de apostel Paulus dat sinds enkele eeuwen in de universiteitsbibliotheek van Utrecht wordt bewaard en onopgemerkt is gebleven.